‘Wat DOE ik hier?’ riep mijn golfmaat Jan vertwijfeld uit.

Voor de zoveelste keer die dag had hij z’n bal met een grote bocht tussen de bomen geslagen; het lukte hem niet langer om zijn frustratie te verbergen.

Ik voelde met hem mee. Bij het inslaan op de range had hij ze best lekker staan raken, maar sinds een aantal holes leek het wel alsof er helemaal niets meer lukte.

‘Ik wéét gewoon dat het erin zit, maar het komt er maar niet uit,’ mompelde Jan terwijl hij hoofdschuddend een nieuwe bal uit zijn zak haalde om een provisional te spelen.

Twijfel

Later die middag, in het clubhuis, verzuchtte Jan: ‘Golf is zo’n prachtige sport, maar op een dag als vandaag twijfel ik of ik er wel mee door wil gaan. Speel ik onder m’n niveau, dan gaat dat ten koste van m’n plezier en dat vind ik het niet waard. Ik heb er ook schoon genoeg van dat ik me tijdens een rondje golf zo gespannen kan voelen, terwijl ik nota bene ben gaan golfen voor m’n ontspanning!’

En even later: ‘Het meest frustrerende is nog wel dat ik bijna elke maand les en geregeld oefen, en dat het dan ook best goed gaat. Ik snap gewoon niet waarom het dan soms niet lukt als ik de baan op ga!’

Hij staarde nadenkend in zijn glas bier. ‘Blijkbaar moet ik nog meer lessen en oefenen om het erin te krijgen. Maar zoveel tijd voor golf heb ik niet, en ik ga toch liever de baan in. Soms denk ik dat ik gewoon te oud ben en geen talent heb voor golf…’

Hoeveel golfers herkennen niet wat Jan die middag meemaakte en wat er door hem heen ging? Ik denk wij allemaal.

Het is om soms wanhopig van te worden, alsof we het nooit gaan leren.

Vaak is het ook frustrerend, omdat je gewoon wéét dat je het wél kunt.

En af en toe voel je zelfs schaamte richting je flightgenoten, omdat je hun niet tot last wilt zijn.

En dat terwijl we ons brood er echt niet mee hoeven te verdienen!

Nee, we willen gewoon ontspannen kunnen genieten van een rondje golf, we willen kunnen meedoen zonder de ander tot last te zijn (en oké, toegegeven, het liefst natuurlijk nét ietsje beter).

Is dat nou te veel gevraagd?

Ik denk het niet.

Maar waarom lukt het ons dan niet?!

Omdat we het antwoord op die vraag zoeken op de verkeerde plek.

Anders gezegd: we staren ons blind op onze techniek.

Neem Jan, die stelde dat hij waarschijnlijk ‘meer moest lessen en oefenen om het erin te krijgen’.

Maar waarom lukt het dan wél tijdens het oefenen op de range?

Blijkbaar hééft hij al een swing waarmee hij mooie ballen kan slaan!

Natúúrlijk kan zijn swing beter – en mocht Jan dat willen, dan helpt het inderdaad om vaker te lessen en meer (en vooral effectiever) te trainen – maar dat is niet per se wat Jan wilt (‘zoveel tijd heeft hij niet’ en ‘hij gaat liever de baan in’).

Nee, zijn voornaamste wens is kunnen vertrouwen op de swing die hééft, onder alle omstandigheden en niet alleen op de driving range. En dat vermogen… heeft niets met techniek te maken.

Overbodige spierspanning

‘Eerlijk gezegd denk ik dat het probleem ergens anders ligt, Jan. Je bent inderdaad lui, je hebt geen greintje talent en je wordt een oude knar. Maar niemand is te oud om goed te leren golfen; de invloed van talent, zo blijkt uit steeds meer onderzoek, is zwaar overschat; en vaker lessen en oefenen gaat je niet per se helpen. Ja, het probleem ligt ergens anders. En zonder dat je het door had kwam je volgens mij zelf ook al tot die conclusie.’

Jan keek me vragend aan.

Ik vervolgde: ‘Of zei je zonet soms niet dat je je tijdens het spelen soms zo gespannen voelde?’

Jan knikte.

’Wel, die spanning heeft een uitwerking op je lichaam. Je spant er andere spieren door aan dan de spieren die je getraind hebt. En andere spieren = andere beweging = onvoorspelbaar resultaat.’

Onbewust

Jan keek nadenkend voor zich uit. ‘Klinkt aannemelijk, Reinoud. Maar eerlijk gezegd kan dit me ook overkomen als ik me NIET gespannen voel hoor! Tijdens de eerste paar holes voelde ik geen enkele spanning. Die kwam pas NA die twee ballen in het water op hole 3. Toen begon ik me te schamen voor m’n slechte spel en werd ik bang voor nog meer missers.’

‘Zou het kunnen dat je bij die ballen op hole 3 toch nét wat minder ontspannen was dan toen je op je matje op de driving range aan het oefenen was, gewoon omdat je over dat water moest slaan? Het voelde misschien niet zo, maar de overbodige spierspanning die vervolgens ontstaat is niet voor niets vaak ONBEWUST en hoeft maar heel subtiel te zijn om een groot effect te hebben op je balcontact. Golf is nou eenmaal een sport van millimeters…’

‘Zou kunnen,’ gaf Jan toe. ‘Het is een plausibele hypothese. En voor alle duidelijkheid: die spierspanning ontstaat zeker ook als ik bang ben om m’n eerste afslag te missen? Als er mensen staan te kijken? Als ik dat korte, zogenaamd ‘onmisbare’ puttje moet maken?’

‘Jij begrijpt ’t!’ knikte ik. ‘Sterker nog, ik durf te beweren dat overbodige spierspanning de ALLERGROOTSTE BEDREIGING is van je golfprestaties. Als golfer wil je wat je kunt tijdens het spelen de vrijheid geven. Overbodige spierspanning is de belemmering van deze vrijheid.’

‘Je kunt mijn volgende vraag wel raden,’ zei Jan enthousiast. ‘Hoe raak ik hem kwijt, die overbodige spierspanning?!’

‘Staar je niet langer blind op je swing, maar ga MENTAAL TRAINEN Jan! Er zijn heel concrete en praktische mentale technieken waarmee je die overbodige spierspanning uit je systeem kunt verwijderen – dat is stap 1 van de mentale training – en waarmee je kunt voorkomen dat nieuwe spierspanning ontstaat – stap 2. Geloof me, dat is net zo belangrijk als een goede grip!’

Zweverig?

‘Maar je kent me, Reinoud: ik ben een nuchtere man. Is dat niet te zweverig voor mij, ‘mentaal trainen’?’

‘Ik ken natuurlijk jouw definitie van ‘zweverig’ niet, maar ontspannen blijven golfen onder alle omstandigheden, je ballen vaker rechtdoor slaan zoals je ook op de driving range doet, minder strepen op je scorekaart noteren, vaker genieten van dat heerlijke gevoel van spatzuiver balcontact – daar vind ik echt niets zweverigs aan!’

‘Ik snap wat je zegt, Reinoud, fair enough. Rest mij nog één prangende vraag: als je het allemaal zo goed weet, waarom kun je dan zelf nog niet golfen?’ lachte Jan.

‘Hahaha, nou, helaas gaat goed leren golfen ook over meer dan alleen het mentale! Ik mag me dan wel 40 jaar van m’n leven hebben verdiept in de technieken en trainingsprincipes die ze in de krijgskunst gebruikten om onder grote druk – het slagveld – te presteren, ik ben pas 10 jaar bezig met het trainen van de golfswing – en dan doe ik het met mijn handicap 18, zowel rechts als links, zo slecht nog niet toch? Bovendien zul je het met me eens zijn: tijdens een rondje golf speel ik meestal net zo goed als op de driving range. Mijn swing kan weliswaar nog veel beter, maar wat ik technisch kán, laat ik ook zien door de baan. Ik kan je verzekeren: er is niets leuker dan dat!’