Over wolven & sabeltandtijgers & presteren ZONDER druk

In levensbedreigende situaties beschikken we als mensen over een geweldig vermogen. Ervaren we gevaar, dan produceert ons lichaam adrenaline en allerlei andere stofjes. Stress, wordt dit ook wel genoemd. Dankzij deze stress-respons stellen we onszelf in staat om te overleven: om te vechten, te vluchten dan wel te verstarren. Deze fight/flight/freeze-reflex is een vrucht van de evolutie, ontwikkeld onder druk van natuurlijke vijanden zoals wolven en sabeltandtijgers.

Projectie

Deze zijn inmiddels echter ofwel uitgestorven, ofwel veilig achter tralies in een dierentuin. Dat is dus het goede nieuws: van onze natuurlijke vijanden hebben we niet langer last! Maar slecht nieuws is er ook. We lijken namelijk met z’n allen nog altijd te denken dat het barst van de sabeltandtijgers en de roedels wolven. Terwijl er niet écht sprake is van een levensbedreigende situatie, interpreteren we de wereld om ons heen vaak wel als zodanig. We zijn er heel goed in geworden om oude natuurlijke vijanden te projecteren op onze baas, het drukke verkeer, de buren, onze partner, het nieuws – en ja, ook op ons golfspel.

Stress

Nu is af en toe stress best gezond – denk aan zo’n twintig minuten per jaar. Ik ken echter mensen die zich duidelijk niét in een levensbedreigende situatie bevinden, maar er toch in slagen om meer dan twintig minuten per jaar stress te ervaren. Sterker nog, dat lukt ze vaak al tijdens één rondje golf!

Denk aan mensen die staan te kijken naar je afslag op de eerste tee. Hen ervaar je als gevaarlijk. Natuurlijk niet op dezelfde manier als dat je gevaar zou ervaren oog in oog met een sabeltandtijger! Maar toch, op een veel subtieler niveau, gebeurt in jouw lichaam precies hetzelfde als wanneer dat wel zo zou zijn. Je schiet in de stress. En dat terwijl je bar weinig hebt aan vechten, vluchten of verstarren als je een golfswing wilt maken!

Overbodige spierspanning

Dit is funest voor de herhaalbaarheid van je swing. Vanwege de fight/flight/freeze-reflex spannen zich overal in je lichaam namelijk spiertjes aan. Spiertjes die je niét hebt getraind en die je ook écht niet nodig hebt om je swing te maken. En andere spieren – het is logisch – leiden tot een andere swing en dus tot een ander, onvoorspelbaar, resultaat.

Ditzelfde gebeurt natuurlijk als je de bal over water wilt slaan, of per se niet out of bounds, of bij dat ‘onmisbare’ puttje. Het water, de witte palen, de gedachte dat je die putt ‘moet’ maken – allemaal wolven en sabeltandtijgers, gevaarlijk, stress!

Mentale training

Hoe fijn zou het zijn als je die kijkende mensen, het water en de witte palen niet langer als gevaarlijk ervaart! Hoe je dat kunt bereiken? Via mentale training. Oftewel: door te leren hoe je jezelf onder alle omstandigheden volstrekt veilig voelt.

Dat is met nadruk iets anders dan de meeste (top)sporters en hun coaches ambiëren. Die hebben meestal de mond vol van ‘presteren onder druk’. Maar ‘onder druk’ impliceert dat iemand druk – dus gevaar – erváárt. Als je dan toch weet te presteren, is het ondanks die druk. Je wordt wel degelijk aangevallen door wolven en sabeltandtijgers, maar weet ‘er mee om te gaan’. Iets wat de meeste (top)sporters ‘leren’ door zichzelf gewoon maar vaak genoeg bloot te stellen aan die druk, door ‘wedstrijdervaring op te doen’. En als ze in dat leren niet slagen? Dan worden ze afgeserveerd als niet geschikt voor topsport, want ‘mentaal zwak’.

Zwak – of ongetraind?

Maar van mentale zwakte is hier helemaal geen sprake! Mentale ongetraindheid, dat is het probleem. Iemand zelf laten uitvogelen hoe om te gaan met druk door hem of haar er simpelweg veel aan bloot te stellen kun je niet met goed fatsoen mentale training noemen. Alsof je iemand een golfclub geeft en hem of haar zelf laat uitvogelen hoe je de bal met een driver voorbij de fairwaybunkers slaat. Een enkeling zal erin slagen, de meerderheid nooit. Terwijl die meerderheid echt wel in staat is om het te leren – maar daartoe wel goede instructies en gerichte training nodig heeft.

Presteren zonder druk

Wat wij golfers leren: presteren zonder druk. Wat we daarmee dus bedoelen: presteren omdat je geen druk – geen gevaar – meer ervaart. Waar anderen spanning en zenuwen voelen, voel jij je veilig en ontspannen. Dit dankzij mentale technieken, Inner Fundamentals, waarmee je stapje voor stapje, in steeds meer situaties, een gevoel van veiligheid leert oproepen dat sterker is dan welke wolf of sabeltandtijger dan ook.